Бўлими бошлиғи:
Usmanov Lutfulla Xamidullayevich
Zavedushiy otdeleniyem Nuklearnoy medicini
|
Бўлим шифокорлари:
Перелигина Галина (Врач радиолог)
Нурмухаммедов Дониёрбек Бахтиёрович (Врач радиолог)
Марказнинг ядро тиббиёти бўлими тиббий мақсадларда очиқ нурланиш манбаи билан ишлаш учун рухсатномага эга Марказий Осиёдаги ягона муассаса ҳисобланади.
Ядро тиббиёти бўлими фаолияти Халқаро Атом Энергияси Агентлигининг 18.02.1998 йилда тавсия этган Вена шаҳрида қабул қилинган ва Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 12.11.93 йилда қабул қилинган "Тиббиёт соҳасидаги радиологик хизмат тўғрисида"ги шартларига мос келади.
Ўтган беш йил мобайнида атом енергияси бўйича халқаро Агентлик (МАГАТЕ) ва Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирлиги ўртасида техник ҳамкорлик дастури амалга оширилди (лойиҳа №UZB/6006/). Лойиҳага кўра, кафедра томонидан Эндокринология марказига қуйидаги тиббий асбоб-ускуналар бепул тақдим этилди: Икки бошли ОФЕК томограф Nucline TM SPIRIT DH-V ва стационар радиологик лаборатория FGH LAF model 40C1E (дозикалибратор билан радиофармацевтикларни сақлаш ва қадоқлаш учун лаборатория тизими).
ОФЕК технологияларидан фойдаланиш эндокрин хизмати ва тиббиётнинг бошқа соҳаларида диагностика ва даволаш учун Ўзбекистонда ядро тиббиётини ривожлантиришга имкон берди. Ўзр Соғлиқни сақлаш вазирлигининг РИИАТ Эндокринология маркази бўлимининг модернизация қилиниши МАГАТЭ ёрдамида турли хил Эндокрин касалликларнинг ташхисини жаҳон даражасига кўтариш имконини берди.
Эндокринология илмий-тадқиқот институти базасида 2002 йилдан 2010 йилгача МАГАТЭ бошчилигида Шарқий Осиё бўйича бир қанча халқаро ўқув курслари бўлиб ўтди. Кўплаб мутахассислар МАГАТЭ томонидан Европа мамлакатларида ўқитилган.
Ядровий тиббиёт бўлимининг олти нафар ходимлари МАГАТЕ бошчилигида Европа мамлакатларида ядровий тиббиёт бўйича иш жойида таълим олишди (лойиҳа №.UZB/6006/).
МАГАТЕ ҳомийлигида Эндокринология марказида Шарқий Евроосиё бўйича бир неча халқаро ўқув курслари ўтказилди:
2003 йил 12-18 Май - "радиоиммун тестларни Онкология ва Ендокринологияда қўллаш"халқаро ўқув курси.
2004 йил 19-23 август - "ядро тиббиётида қандли диабет асоратларини ташхислаш ва даволаш" халқаро ўқув курси.
2005 йил 13-18 апрел - "ядро тиббиётида онкологик касалликлар диагностикаси ва даволаш" халқаро ўқув курси.
2009 йил 6-10 июл - "Онкология ва кардиологияда спект технологияларини қўллаш" халқаро ўқув курси.
Ядро тиббиёти кафедраси базасида эндокрин патологияси бўлган беморларни замонавий, илғор диагностикаси ва даволаш Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти халқаро стандартларига мувофиқ олиб борилмоқда.
Бўлимда Тироид ва паратироид безларини радионуклид кузатув олиб боради, буйракларни динамик ўрганиш - буйракларни рентгенография ва статик текшириш, суяк синтиграфияси, юрак Спекти ва жигарни динамик ўрганиш билан шуғулланади. 2010 йилдан 2015 йилгача 9000 дан ортиқ радиоизотоп тадқиқоти ўтказилди.
Юқори табақалаштирилган қалқонсимон саратон (NaJ131) беморларини операциядан кейинги даволаниш (қон зардобида ва ёд изотопи синтиграфиясида тироглобулинни аниқлаш). 5 йил ичида қалқонсимон саратон касаллигига чалинган 460 бемор ёд билан муваффақиятли даволанди, улардан 57 нафари Марказий Осиё мамлакатларидан келган беморлар. Беш йиллик яшаб кетиш 95% ни ташкил этди. Қалқонсимон саратон касаллиги учун радиоиодин терапиясининг мақсади (Тироид саратонини бошқаришдаги ядровий тиббиёт, IAEA 2009).
операциядан кейин қолган безнинг парчаларини, шунингдек, уни бутунлай олиб ташлашнинг иложи бўлмаганда, ўсимта тўқималарининг ўчоқларини йўқ қилиш;
бошқа диагностика усуллари билан аниқланмаган дифференциал қалқонсимон саратон метастазларини аниқлаш ва уларни бир вақтнинг ўзида даволаш;
келгусида кузатиш учун ўсимта белгиси сифатида тўғри фойдаланишга имкон берадиган тироглобулинни синтез қилувчи ҳужайраларни йўқ қилиш.
Қалқонсимон безни даволаш учун радиойодин терапияси кўп ҳолларда қуйидаги ҳолларда тавсия этилади: ўсимтанинг асосий йўналиши қалқонсимон без капсуласини тарк этиши ва минтақавий ва узоқ метастазларнинг мавжудлиги.
Радиойодин терапияси тиротоксикознинг турли хил этиологияси бўлган NaJ131 беморлари билан амалга оширилади. Беш йил давомида тиротоксикоз билан касалланган 848 бемор учун радиойодин терапияси ўтказилди, улардан 121 таси қўшни давлатлардан келган.
Охирги вақтларда бўлимда учинчи авлод препарати - Самарий 153Sm оксабифор кенг қўлланилмоқда.Препаратнинг спектрида β-ва γ-нурланишнинг комбинацияси, 46.3 соатлик нисбатан қисқа ярим умр ва 0.81 Мев паст радиация енергияси скелетнинг бир нечта метастатик зарарланишини паллиатив даволаш учун енг машҳур РФП лардан бири ва мушак-скелет тизимининг сурункали касалликларида (деформацияли артроз).
Шунингдек, бизнинг бўлимимиз базасида «Бр омезида, 99мТс», маълум зардоб оқсили билан билирубин ва паст буйрак клиренси каби эндоген бирикмалар билан юқори рақобатдош бўлган гепатобилиар тизимни ўрганиш учун синовдан ўтказилди.
Ядро тиббиёти бўлимида йилига 2000 дан ортиқ турли хил эндокрин патологиялари бўлган беморларда амбулатория текшируви ўтказилади (сканерлаш, ренография, ёд диагностикаси, синтиграфия).
Эндокринология марказининг рентген, рентгенологик ва техник базасини модернизация қилиш ЖССТнинг халқаро стандартларига мувофиқ эндокрин патологияси бўлган беморларни замонавий ташҳислаш ва даволашга имкон беради. Ҳозирги вақтда SPECT томографининг паст ўтказиш қобилияти туфайли, ядровий тиббиёт бўлимининг шифокорлари икки сменада ишлашлари керак ва шу билан тиббиёт ходимларига нурланиш юкини ошириш керак. SPECT-СТ ёрдамида гипофиз, ошқозон ости бези ва буйрак усти безлари каби кичик эндокрин безларни танлаб текшириш мумкин бўлади. Шунингдек, ушбу қурилма компютер томографи сифатида офлайн режимда ишлаши мумкин. Aгар компютер томографияси бўлса, операциядан олдин ва кейин мия текшируви ўтказилади. Паренхимал органларнинг бир нечта эндокрин неоплазияси (МЭН-1 ва МЭН2) билан расмлари олинади. МЭН-1 - Wермер синдроми: гипофиз, паратироид безлари ва ошқозон ости безининг ўсмалари. МЭН-2 - қалқонсимон без ва медикуляр саратон касаллиги (буйрак усти безининг ўсмаси). Олинган маълумотлар кейинчалик таҳлил қилиш учун шахсий компютерлар хотирасига киритилади, бу еса бир вақтнинг ўзида беморларнинг катта оқимига хизмат қилиш имконини беради. Шу билан бирга, ўтказиш қобилияти йилига 4000 беморга кўпаяди, тиббий ходимларнинг нурланиш юки текширувлар сифатининг яхшиланиши билан беш баравар камаяди.
|